نشریه مهندسی و مدیریت کیفیت
سال هفتم شماره 3 (پاییز 1396)

آمار و اطلاعات موجود درباره مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور حاکی از این واقعیت است که این مناطق ، در مقایسه با مناطق پردازش صادرات دنیا در دستیابی به اهداف تعیین شده برای آنها چندان موفق نبوده اند. جامعه آماری این تحقیق تعداد 80 نفر از کارشناسان و خبره های صاحب نظر در مورد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می باشند که به صورت در دسترس از مناطق آزاد تجاری-صنعتی ارس و ماکو و منطقه ویژه اقتصادی سلماس استفاده شده است. در این پژوهش ابزاری که با آن به سنجش و اندازه گیری متغیرهای مورد نظر پرداخته شده است دو نوع پرسشنامه محقق ساخته می باشد که از یکی از آن ها با استفاده از طیف لیکرت برای بررسی تاثیر هر یک از عوامل استفاده شده است و پرسشنامه دیگر برای مقایسات زوجی برای اولویت بندی عوامل استفاده گردیده است. با استفاده از مبانی نظری شش عامل و متغیرهای کمی و کیفی پیش بینی کننده موفقیت یا شکست طرح های سرمایه گذاری به منظور مدیریت کیفیت در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور جهت مدلسازی با شبکه عصبی چند لایه پرسپترون، شناسایی و بعد از توصیف متغیرها و آزمون نرمال بودن، با استفاده از نرم افزار PLS، تحلیل عاملی تاییدی متغیرها صورت گرفت که همگی عوامل از تحلیل عاملی تاییدی مناسبی برخوردار بوده اند. سپس با استفاده از رگرسیون خطی و آزمون آنالیز واریانس (ANOVA) تاثیر هر یک از عوامل بر موفقیت یا شکست طرح های سرمایه گذاری بررسی گردید که نتایج این آزمون نشان دهنده تایید تاثیر هر یک از عوامل بوده است و در نهایت نتایج تحلیل سلسله مراتبی بیانگر این است که مشخصات محصول و خدمات رتبه اول را کسب نموده و بقیه عوامل در رتبه های بعدی قرار گرفتند.

این مقاله به بررسی مسئله قابلیت اطمینان و تخصیص افزونگی چند هدفه برای سیستم های چند وضعیته سری- موازی می پردازد. از این رو مدل ریاضی مناسبی به منظور بیشینه سازی دسترسی پذیری سیستم و کمینه سازی هزینه های طراحی مربوطه با در نظر گرفتن محدودیت های بودجه و وزن فیزیکی سیستم پیشنهاد شده است. به منظور تخمین دسترسی پذیری سیستم چند وضعیته، از روش تابع مولد عمومی که به عنوان روشی کارامد جهت محاسبه قابلیت اطمینان و دسترسی پذیری سیستم های چند وضعیته مطرح است، استفاده شده است. پس از حل مدل ریاضی به روش اپسیلون محدودیت، به منظور بهینه سازی همزمان دو تابع هدف و تولید جواب های پارتویی  مدل ریاضی مسئله در ابعاد بزرگتر، نسخه دوم الگوریتم فراابتکاری ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب توسعه داده شده است. در خاتمه برای ارزیابی کارایی الگوریتم حل پیشنهادی، تعدادی مسئله نمونه در ابعاد مختلف تولید و حل شده است. نتایج حاصل از الگوریتم فراابتکاری با نتایج به دست آمده از حل مدل ریاضی به روش اپسیلون محدودیت توسط آزمون تی مقایسه شده که حاکی از کارایی الگوریتم حل پیشنهادی می باشد.

هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت بندی خواسته ها و نیازمندهای مشتریان در صنایع سلولزی و بسته بندی و در زمینه فرآورده پوشک کامل بچه در گروه صنعتی پلیمر بوشهر با استفاده از مدل کانو و تعیین ویژگی های فنی دارای اولویت طراحی جهت بهبود کیفیت محصول می باشد. در این پژوهش با توجه به نظر مصاحبه شوندگان و استفاده از متغیرهای کلامی و هم چنین نظر خبرگان در وزن دهی به اهمیت نیازمندی ها، مسئله  به حالت فازی تبدیل شده است و برای رتبه بندی نیازهای مشتریان و تعیین عملکرد فعلی سازمان، مقیاس لیکرت مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه مقادیر فازی را به حالت نافازی تبدیل کرده و با تعیین عناصر فنی بر مبنای استانداردهای ملی و بین المللی مربوطه، ماتریس ارتباطات خانه کیفیت به صورت نافازی تشکیل داده ایم. یافته های  پژوهش بیانگر این است که در طراحی عناصر فنی، عنصر «پراکندگی پودر جاذب» و «عرض پوشش رویی و زیرین» بیشترین اهمیت در طراحی الگوی کیفیت فرآورده پوشک را داشته و می تواند عامل مهمی در جلوگیری از ایجاد حساسیت فیزیولوژیکی کودک باشد.

از مهم ترین ابزارهای کنترل آماری فرایند، نمودار کنترلی است. ساخت نمودارهای کنترلی، با تعیین پارامترهای طراحی اندازه ی نمونه، فاصله ی نمونه گیری و ضریب حدود کنترلی حاصل می شود. طراحی آماری- اقتصادی بهترین روش با در نظر گرفتن خواص آماری و هزینه برای تعیین این پارامترها است. طراحی آماری- اقتصادینمودارهای کنترلی نیاز به یک توزیع برای سازوکار شکست فرایند دارند. مشهورترین توزیع ها در تحلیل سازوکار شکست فرایند توزیع نمایی، گاما و وایبول هستند. اخیرا توزیع جدیدی با عنوان توزیع نمایی تعمیم یافته، به توزیع های مرسوم در تحلیل داده های طول عمر و سازوکار شکست فرایند اضافه شده است. چنانچه داده های سازوکار شکست از این توزیع پیروی کنند، استفاده از توزیع های دیگر نتایج گمراه کننده و نامناسبی را به کاربران ارائه می دهد. از طرف دیگر، یک فرض اساسی در اکثر نمودارهای کنترلی، مستقل بودن مشاهدات ناشی از فرایند است؛ ولی، در عمل موقعیت هایی با داده های همبسته داریم. در نتیجه، شناسایی نمودارهای کنترلی که بتواند برای کنترل این گونه داده ها مورد استفاده قرار گیرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.‎در این مقاله طراحی آماری- اقتصادی نمودار کنترلی با داده های همبسته تحت مدل شوک نمایی تعمیم یافته و وایبول راتوسعه داده و با ارائه ی مثال عددی، کاربرد آن ها را نشان می دهیم. یک تحلیل حساسیت برای بررسی اثر تغییر خواص کنترل شده ی نرخ خطای نوع اول، توان و ضریب همبستگی اعمال کرده ایم. نتایج نشان می دهد که این نوع نمودارهای کنترلی دارای خواص آماری نامطلوبی هستند و محدودیت بر خطای نوع اول اثر قابل توجهی بر تعیین متوسط هزینه در واحد زمان و پارامترهای طراحی می گذارد. همچنین، ضریب همبستگی رابطه غیرمستقیم با اندازه ی نمونه و فاصله ی نمونه گیری و رابطه مستقیم با متوسط هزینه در واحد زمان دارد.

مبحث عملکرد سامانه های پیچیده مهندسی در محیط های با عدم قطعیت بالا یکی از مباحث روز پژوهش در حوزه مهندسی دستگاه ها می باشد. عدم قطعیت و مخاطرات موجود در محیط های ناشناخته ارزش فراهم شده توسط سامانه های پیچیده مهندسی برای ذینفعانش را به صورت قابل توجهی تحت تاثیر قرار می دهد. لذا توانمندسازی سامانه های پیچیده برای عملیات در شرایط عدم قطعیت، امری اجتناب ناپذیر می باشد. بدیهی است قبل از هرگونه اقدام در جهت بهبود طراحی این دستگاه ها برای دستیابی به توانمندی بیشتر، نیاز به تعیین شاخص و مدلی برای سنجش میزان توانمندی آن ها در مواجهه با شرایط عدم قطعیت می باشد. در این مطالعه که از نظر نوع پژوهش یک مطالعه ترکیبی از روش های تحقیق کیفی، کمی، کاربردی و بنیادی می باشد؛ پس از مرور و بررسی سوابق پژوهش، زیست پذیری به عنوان شاخصی برای ارزیابی توانمندی سامانه های پیچیده مهندسی برای عملیات در شرایط عدم قطعیت معرفی شده است.در ادامه یک مدل فرآیندی هفت مرحله ای تجویزی برای سنجش و کمی سازی این شاخص ارائه شده که توصیف عدم قطعیت چندگانه در محیط عملیاتی و مدل سازی سه سطحی از محیط عملیاتی، کارکردهای محصول و تجهیزات فیزیکی محصول از ویژگی های کلیدی آن می باشد.در انتها کاربردی بودن مدل ارائه شده از طریق یک مثال موردی در خصوص یک ماهواره تصویربرداری به عنوان یک سیستم پیچیده مهندسی نشان داده شده است. صحت مدل پیشنهادی بر اساس تحلیل نتایج مطالعه موردی و پرسشنامه تکمیل شده توسط خبرگان مورد تائید واقع شده است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش تعدیل گری عدم اطمینان محیطی در روابط ایزو 9001، نوآوری محصول و عملکرد مالی در سازمان های تولیدی استان اصفهان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر سازمان های تولیدی استان اصفهان می باشند که دارای گواهی نامه ایزو 9001  هستند. از بین150 سازمان شناسایی شده با این ویژگی، داده ها از 90 سازمان در قالب پرسش نامه جمع آوری گردید.تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از  نسل دوم معادلات ساختاری،PLS ، انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از وجود تاثیر مثبت و معنادار ایزو 9001 بر نوآوری محصول و عملکرد مالی می باشد. همچنین نتایج، نقش تعدیل گری عدم اطمینان محیطی در روابط ایزو 9001 و نوآوری محصول و نیز ایزو 9001 و عملکرد مالی را به اثبات رسانید. همچنین مشخص گردید که نوآوری محصول، عملکرد مالی سازمان ها را بهبود می بخشد.